Een tram of metro in Eindhoven, hoe realistisch is dat?

Gepubliceerd op 17-09-2024 om 10:23

Rijdt er over enkele jaren een tram of metro door het groeiende Eindhoven? De gemeenteraad wil de mogelijkheden onderzoeken, de provincie ziet er niets in. Maar heeft het eigenlijk wel zin om hierover na te denken in een stad van dit formaat? En wanneer is een stad eigenlijk groot genoeg?

Stedenbouwkundige en expert mobiliteit Rob van der Bijl schijnt in dagblad Trouw zijn licht op deze kwestie: “Er zijn allerlei vuistregels waaraan je kunt afmeten of een tram of metro haalbaar is”, legt hij uit. “In China en de vroegere Sovjet-Unie ging men er altijd van uit dat een stad minimaal een miljoen inwoners moest tellen voor een metro en ten minste 500.000 voor een tram. Die schaal gaat nog steeds wel op. Steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zitten op een kantelpunt.”

Eindhoven is de snelst groeiende gemeente van Nederland, onder andere door de aantrekkingskracht van chipfabrikant ASML. Toch zit de stad nu nog rond de 250.000 inwoners, waarmee het nog niet in de buurt komt van het door de stedenbouwkundige genoemde miljoen.

Hij vindt het dan ook een ‘beetje naïef’ om te denken dat er in de nabije toekomst een metro rijdt onder de stad. Er is op dit moment in Nederland nul geld beschikbaar voor investeringen in het openbaar vervoer. De mogelijkheid voor een tram in Eindhoven ligt nog genuanceerd, maar dat je alleen al dénkt dat een metro een kans heeft …”

Daarnaast moeten gemeenten in de regio het met elkaar eens zijn over de meest geschikte modaliteit, zo stipt Van der Bijl aan, en daarvan is nog geen sprake. Maar dat er meer aandacht mag uitgaan naar het openbaar vervoer in de groeiende stad, beaamt hij wel. “Eindhoven is een van de meest succesvolle economische regio’s ter wereld”, zegt hij in het dagblad. “Dan wil je comfortabeler vervoer en een betere uitstraling.”

Het onderzoeken waard

Hoewel er in een stad als Gent (dat met bijna 270.000 inwoners slechts iets groter is) ook een tram rijdt, is de bevolkingsdichtheid in Eindhoven volgens Van der Bijl nog wat laag voor een rendabele verbinding. Maar hij denkt wel dat de tram haalbaar genoeg is om in ieder geval te worden onderzocht: “Een tram is een eenmalige investering. Als je zo’n systeem aanlegt, ligt het er voor minstens dertig jaar. De capaciteit van een tram is bovendien groter dan die van een bus. Dat is een belangrijke overweging.”

Toch lijkt het erop dat de bus het in de lichtstad voorlopig blijft winnen van de tram. “We hebben geen enkel plan om een tram te exploiteren”, zei gedeputeerde Smeulders (PvdA) van de provincie Noord-Brabant deze zomer nog. De provincie, die voor een belangrijk deel beslist over het openbaar vervoer in de regio, zet vol in op ‘hoogwaardig openbaar vervoer’ (HOV), oftewel snelle en comfortabele bussen op een eigen busbaan.

Van der Bijl denkt niet dat het een het ander niet hoeft uit te sluiten. “Mijn advies: werk het hoogwaardige busnetwerk op zo’n manier uit dat het in de toekomst gefaseerd en deels omgezet kan worden naar tram.”