COLUMN

Wat zegt het boerenverstand? Dat de betonnen dwarsligger voor meer trillingshinder zorgt dan de houten spoorbiels

Gepubliceerd op 11-10-2024 om 10:29

In een aandoenlijke naïviteit denkt de actiegroep dat machinisten zelf kunnen bepalen om wat gas terug te nemen als ze door Oisterwijk rijden. Oisterwijk trilt

ProRail, de TU Delft en onderzoeksbureau Fugro hebben deze week een tijdelijke meetopstelling geplaatst bij het spoor in de Noord-Brabantse plaatsen Oisterwijk en Boxtel voor onderzoek naar spoortrillingen. Dat schrijft SpoorPro’s gewezen redacteur Marieke van Gompel in het Brabants Dagblad.

De meetapparatuur staat opgesteld op zo’n dertig meter van het spoor, op een grasveld bij de kruising van de Spoorlaan met de Joannes Lenartzstraat. Doel van het onderzoek is om beter te begrijpen hoe trillingen ontstaan en hoe deze zich verspreiden naar de omgeving.

De metingen worden uitgevoerd in het kader van het Spoor Trillingen Emissie Model (STEM). Dit model moet in de toekomst voorspellen in welke situaties spoortrillingen ontstaan en welke maatregelen overlast kunnen verminderen. Volgens een woordvoerder van ProRail gaat het om een breder wetenschappelijk onderzoek dat niet specifiek met de locatie te maken heeft, zo schrijft het BD.

Het spoor in Oisterwijk loopt dwars door het stadje. Vanaf de Heukelomseweg in Berkel-Enschot tot aan de overweg aan de Nicolaas van Eschstraat, over een slordige drie kilometer. De drukbereden spoorlijn maakt deel uit van de Brabantroute en kent aan weerszijden woonwijken, waarbij de grens van sommige wijken op een slordige 30 meter van het spoor ligt. Het betreft wijken die al aan het begin van de vorige eeuw zijn gebouwd tot aan relatieve nieuwbouwwijken. Oisterwijk is dus gewend aan het spoor. Dat is te zeggen: de geboren en getogen Oisterwijkers.

Oisterwijk heeft al sinds jaar en dag een station, alwaar de stoptrein Tilburg-Universiteit – Weert stopt. Van die verbinding maken niet alleen veel studenten gebruik die naar de Universiteit en HBO-scholen in Tilburg gaan, of naar de Technische Universiteit en HBO-opleidingen in Eindhoven. Het is ook een veelgebruikte route voor forenzen die in de dorpen tussen Tilburg en Eindhoven wonen. Verder raast twee keer per uur de intercity Den Haag-Eindhoven langs het stationnetje – in beide richtingen – en komen er gemiddeld zo’n 60 goederentreinen per dag voorbij.

Als de Betuweroute straks 20 weken dicht is, is de verwachting dat er 135 goederentreinen door Oisterwijk rijden en in de andere 60 weken van de 80-weekse (als er in Duitsland aan het spoor dat aansluit op de Betuweroute gewerkt wordt) zullen dat gemiddeld 65 goederentreinen per dag zijn. Het is dus op zich te begrijpen dat ze zich in Oisterwijk zorgen maken over de komende twee jaar, als er een lichte toename (60 weken tussen november 2024 en mei 2025) en forse toename (20 weken in die periode) van het goederenverkeer is, náást de reizigerstreinen.

Nou hebben ze in Oisterwijk sinds 2018 een actiegroep met de naam ‘Oisterwijk Trilt’, aangevoerd door een inwoner van het stadje die dicht aan het spoor woont, Annie Verhoeven. Ze beheert een Facebookpagina die sinds april 2018 gevuld wordt met allerlei artikelen van lokale en landelijke media en meningen van inwoners over het fenomeen spoortrillingen. Veel meer dan aandacht vragen voor de Oisterwijker die last heeft van spoortrillingen en -geluid kan Verhoeven dan ook niet.

Ondertussen doet ProRail continu onderzoek naar spoortrillingen en probeert men van alles om zowel geluids- als trillingshinder in dichtbevolkte gebieden, zoals in Oisterwijk, tegen te gaan. Het spoor wordt op die plaatsen voorzien van Under sleeper pads, raildempers en Shimlifts, om spoortrillingen bij wijze van experiment tegen te gaan. Komende week wordt ook een drietal overwegen (aan de Moergestelseweg, Ambachtsstraat en Joannes Lenartzstraat) nog voorzien van rubberen overwegplaten, die in plaats komen van betonnen exemplaren.

Annie Verhoeven vertelt aan Van Gompel dat ze daar erg blij mee is, want volgens haar scheelt het vooral in geluid, eerder dan in trillingen. “We hebben veel last van intercity’s, waarvan de locomotieven met grote snelheid op de betonnen bak van de overwegen terechtkomen”, vertelt ze. Maar waar het trillingshinder betreft, denkt Verhoeven dat de vervanging van houten dwarsliggers door een betonnen variant er jaren geleden voor gezorgd dat de hinder is toegenomen. Dat zegt ze met haar boerenverstand, met alle respect. En eigenlijk hè, eigenlijk zit er best wat in. Ook ik denk met míjn boerenverstand dat hout trillingen beter absorbeert dan beton.

Maar dat boerenverstand hè. Het telt niet meer, het mag niet meer. Alles moet wetenschappelijk benaderd worden anno 2024. Vanachter een bureau en een scherm, dat dan weer wel. Maar vraag de boer naar het weer van morgen en hij zet al zijn ervaring, al zijn zintuigen én zijn intuïtie in om het weer te voorspellen. Tien tegen één dat hij gelijk krijgt.

Zomaar een overdenking.

Lees ook: