Het merendeel van de EU-lidstaten zal de gebruikersvergoeding voor het spoor niet verlagen om vervoerders tegemoet te komen in de coronacrisis. Deze verwachting spraken diverse experts uit tijdens de Track Access Charges Summit van vakblad RailTech. Sinds vorige week is er een nieuwe EU-regeling van kracht die het mogelijk maakt om de gebruikersvergoeding van het spoor tijdelijk stop te zetten of te verlagen. De experts denken dat EU-landen niet van deze mogelijkheid gebruik zullen nemen, vanwege de slechte economische situatie waarin de landen op dit moment zitten.

Op 12 oktober is de verordening over de gebruikersvergoeding van het spoor gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie. “Dit betekent dat de wetgeving er nu is. Pas nu kunnen de lidstaten deze maatregel uitvoeren”, legt Libor Lochman, uitvoerend directeur van de CER (Community of European Railway and Infrastructure Companies), uit. “Met andere woorden, we kunnen niet met zekerheid zeggen welke landen zullen handelen naar aanleiding van de aanmoediging van Brussel. “Maar er zijn verschillende lidstaten die al hebben aangegeven deze verordening niet te zullen implementeren.

Overheidssteun

Het vrachtvolume per spoor is dit jaar met ongeveer 30 procent afgenomen. Het is momenteel onduidelijk wanneer deze volumes weer zullen stijgen. Vooral voor kleinere en particuliere vervoerders is het uitdagend om hun activiteiten voort te zetten. Steun van de overheid is gewenst om te voorkomen dat de crisis tot systematische schade leidt.

Met steunmaatregelen kunnen de lasten van spoorwegondernemingen tijdelijk worden verlicht, aangezien hun opbrengsten aanzienlijk zijn gedaald. Infrabeheerders lopen echter inkomsten mis en dat moet worden gecompenseerd. “Compensatie die uit de lidstaten moet komen”, legt Lochman uit. Dit is waar de implementatie volgens hem een uitdaging wordt.

Geen trek in

“De aanpak van de lidstaten hangt af van de economische situatie van het land. Als er een robuust budget is om de infrastructuurbeheerders te compenseren voor de geleden verliezen, dan moet er bereidheid zijn om dit toe te passen en in te voeren, dat zou een verademing zijn voor spoorwegondernemingen.”

“Maar we zijn ook realistisch, vervolgt Lochman. “De huidige crisis heeft gevolgen voor de economie van bijna alle lidstaten, dus het is mogelijk dat er niet de wil of de reserves zijn die de implementatie van deze verordening mogelijk maken en de verlaging van de gebruikersvergoeding invoeren. We verwachten dat een aantal lidstaten het doet, maar ook een deel dat zal zeggen: dit kunnen we simpelweg niet.”

Welke landen?

Er zijn een paar landen die belangstelling hebben getoond voor de invoering van de regeling. Eind augustus kondigde de Franse premier Jean Castex aan dat Frankrijk voor de rest van 2020 afziet van toegangsprijzen voor het spoor en deze halveren voor heel 2021, zodra de verordening van kracht zou zijn. Evenzo wil de Oostenrijkse regering spoorgoederenvervoerders ondersteunen met een korting op de gebruiksrechten voor de spoorweginfrastructuur, zo maakte ze op 8 augustus bekend. België overweegt de maatregelen ook.

Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich bijvoorbeeld Kroatië, waar de kans om de tarieven van de spoorwegen te zien dalen erg laag is. Dit zegt Borna Abramović, die als universitair hoofddocent werkt aan de faculteit Transport en Verkeerswetenschappen van de Universiteit van Zagreb. “Ik kan een duidelijk antwoord geven, dit zal niet gebeuren in Kroatië”, zei hij tijdens de Track Access Charges Summit. “Als we de toegangsprijzen voor het spoor nu verlagen, wat gebeurt er dan over twee jaar als we teruggaan naar de normale prijzen? Spoorwegondernemingen zullen zeggen: ‘we hebben al een prijs, waarom zouden we die weer veranderen?’. We moeten verstandig zijn en aan de toekomst denken.”

Kat en muis spel

Volgens Abramović is het een kat-en-muisspel, een spel dat ook Mirjana Bugarinovic uit Servië aangaat. Ze werkt als universitair hoofddocent aan de faculteit Transport en Verkeerskunde van de Universiteit van Belgrado en sprak over de vooruitzichten in haar land. “Als je de ene kant steunt, verschuift het probleem naar de volgende partij. Als je geld geeft aan de infrastructuurbeheerders, moet je ook geld geven aan de vervoerders. Het geld zal in een cirkel blijven stromen.”

“We zitten allemaal in hetzelfde schuitje”, zegt María Álvarez Cuadrado, Internationale corridors en netwerkmanager bij ADIF. “We willen allemaal het treinverkeer stimuleren. Het is een goede maatregel, maar we moeten er rekening mee houden dat onze cijfers in balans blijven. Als infrastructuurbeheerders zouden we zwarte cijfers moeten draaien, wat betekent dat overheden ons moeten helpen. Als we niets in rekening brengen, moeten we een subsidie ​​krijgen van de lidstaten. Het is een goede maatregel, maar het moet alle aspecten moeten hierbij worden afgewogen”, zei ze tijdens het congres.

Wil je de discussie over dit onderwerp tijdens de Track Access Charges bekijken? Het werd uitgezonden tijdens de uitzending van RailFreight Live van zustervakblad RailFreight: