Volgens directie-voorzitter Tjark de Vries van Strukton Rail kan de ov-sector de energie-infrastructuur transformeren en is dat hard nodig ook. Nederland stevent namelijk af op regelmatige en grootschalige blackouts, een land als Nederland onwaardig. Met meervoudig gebruik van de Nederlandse ov-netwerken kunnen die afschrikwekkende stroomstoringen (deels) worden voorkomen.

Dat de energietransitie stil komt te staan door het gebrek aan stroom en de (voorlopige) onmogelijkheid om beschikbare stroom daar te krijgen waar die nodig is, is een bijkomend probleem. Zodoende is netcongestie een meerhoofdig monster. Ondertussen hebben we in Nederland de beschikking over een wijdvertakt netwerk voor de energievoorziening van trein, tram en metro waar we relatief makkelijk in meervoudig opzicht gebruik van kunnen maken. Die ov-netwerken bieden kansen, zo vindt De Vries: “We moeten infrastructuur gaan delen. Het idee dat ieder zijn eigen exclusieve elektriciteitsnet heeft, is niet houdbaar. Laten we er in elk geval over in gesprek gaan hoe we de bestaande infrastructuur van de netbeheerders en de ov-bedrijven efficiënter kunnen gebruiken.”

Volgens De Vries is er al heel veel mogelijk. Hij noemt drie grote uitdagingen om meervoudig gebruik van de energievoorziening van het ov mogelijk te maken: techniek, regelgeving en regie.

“In technische zin hebben we de afgelopen 15 jaar forse vooruitgang geboekt”, zegt hij. “De capaciteit van accu’s is enorm verbeterd en minstens zo belangrijk zijn de ontwikkelingen op het gebied van hoog voltage-elektronica. Slimme systemen kunnen automatisch regelen dat de batterijen worden opgeladen als er veel stroom is en stroom kan worden afgetapt van bovenleidingen als er geen trein rijdt. Het is technisch allemaal mogelijk.”

“De tweede grote uitdaging is flexibiliteit te creëren in de regelgeving. De huidige regels zijn afgestemd op de oude manier van werken en gaan dus uit van strikt gescheiden organisaties voor het transport en de opwekking van elektriciteit. Veel dingen die je kunt verzinnen en die technisch probleemloos zouden werken, mogen niet. “Daar moet een mouw aan te passen zijn”, vindt De Vries.

Pleidooi voor politieke aandacht

De directeur van Strukton Rail Nederland pleit voor politieke aandacht om meervoudig gebruik van de energievoorziening van het ov mogelijk te maken. “De ministeries van EZK en IenW moeten hier samen regie op voeren. Bijvoorbeeld door een programmabureau in te stellen dat de touwtjes stevig in handen heeft en deze maatschappelijke kans verzilvert. Want dit is geen eenvoudig verhaal, maar een complexe puzzel die gelegd moet worden”, benadrukt De Vries.

“Voor de nu lopende pilots hebben individuele ov-bedrijven en concessieverleners ov hun nek uitgestoken, door binnen de knellende kaders van de regelgeving hun onderzoekscapaciteit en financiële reserves in te zetten”, stelt De Vries. “Daarom is het de hoogste tijd dat deze boodschap doorklinkt in Den Haag: Het meervoudig gebruik van de energievoorziening ov kan een forse bijdrage leveren aan de oplossing van de huidige netcongestie.”

Lees ook:

• Onderzoekers: ‘Gebruik energie van de metro om bussen op te laden’
• Ov voorkomt dat het licht uitgaat in Nederland
• Investeringsagenda ‘Energie in het OV’ klaar om uitgevoerd te worden
• Stad Den Haag gaat ‘Energie in het OV’ en RET achterna
• ProRail alsnog overstag: samen netcongestie aanpakken
• Regels frustreren energietransitie: ‘Liever geen accu in waterrijke omgeving’
• Op zoek naar 25 miljoen voor ‘Energie in het OV’-pilots
• HTM gaat RET achterna: bovenleiding als voeding voor laadpalen
• RET-assetmanager Vliegenthart: ‘OV-bedrijven moeten in de Energiewet komen’
• RET verwacht groen licht om ‘stroom te mogen gaan verkopen’
• Ministerie EZK ziet heil in project ‘Energie in het OV’