Grondstofprijzen zijn sterk gestegen, of het nu gaat om staal, koper of beton. Onlangs berichtte SpoorPro daarover. Verschillende leveranciers uit de railinfrabranche vertelden wat de impact is op hun bedrijf en uitten hun zorgen over de toekomst. Ook voestalpine Track Solutions Netherlands merkt de gevolgen, en ziet de oplossing in goed supply chain management. 

voestalpine Track Solutions Netherlands, onderdeel van een internationaal bedrijf dat beheerders en aannemers bij de aanleg en onderhoud van de railinfrastructuur ondersteunt, heeft te maken met stijgende energie- en grondstofprijzen. Zo is de spoorstaafindex in een jaar tijd met zo’n dertig procent gestegen. Het bedrijf biedt railinfraproducten en dienstverlening en organiseert de techniek en logistieke stromen die daar achter zitten. Voestalpine meent prijsstijgingen te kunnen dempen en de beschikbaarheid te borgen door langlopende contracten af te sluiten in de supply chain.

Ver van tevoren inkopen

Wouter Lampe, directeur strategische ontwikkeling, vertelt hoe voestalpine omgaat met de grillen van de markt. “Veel aannemers denken: ‘Alles wat ik bestel, is er gewoon.’ Maar dat er een heel systeem van supply chain management achter zit, zien zij niet altijd. Omdat wij de hele keten organiseren en van het begin tot het einde hebben ingericht, hebben wij vaak het inzicht welke producten of diensten onze klanten onder welke condities nodig hebben”, zegt Lampe. “Om prijsstijgingen te dempen, kopen wij grondstoffen lang van tevoren in, zodat klanten niet voor al te grote verrassingen komen te staan.”

Verkenning van de markt

Er bestaat geen echte vrije markt voor spoorbouwmaterialen in Nederland, omdat er eigenlijk maar één afnemer is: ProRail. De stedelijk vervoerbeheerders zijn wat volume betreft niet zo groot en bovendien gebruiken ze producten met heel andere specificaties.

Veel producten worden dus alleen voor ProRail geproduceerd. Zo wil de spoorwegbeheerder bijvoorbeeld een aparte staalsoort die internationaal minder toegepast wordt. Dit geldt ook voor onder andere de specificaties van wissels, dwarsliggers en treinbeveiligingsonderdelen. Het gevolg is dat een deel van de Nederlandse producenten en leveranciers nagenoeg geen andere afzetmogelijkheden voor deze producten heeft.

Wat het ook uitdagend maakt, is dat de Nederlandse markt, met specificaties voor alleen de Nederlandse markt, slechts een kleine markt is. “Als je naar Duitsland kijkt is het weer anders. Er worden andere typen producten gebruikt, waardoor markten nog strikt gescheiden zijn”. Ondanks pogingen met onder andere TSI’s (Technische Specificaties voor Interoperabiliteit) om internationaal de specificaties te standaardiseren, is dat nog nauwelijks gelukt.

Uitdagingen voor de toekomst

voestalpine en andere leveranciers staan voor stevige uitdagingen in de toekomst. “De spoorbranche is een branche met materiaalstromen die in heel grote volumes komen, maar ook in kleine hoeveelheden. Er zijn moderne maar ook zeer traditionele producten die allemaal op het juiste moment en de juiste plaats voor onze klanten beschikbaar moeten zijn”, zegt Wouter Lampe.

Als de levensduur van een product bijvoorbeeld veertig jaar is, kan er omwille van vervanging ineens een grote behoefte ontstaan naar dit product. “Dan moet je op het juiste moment de juiste producten op voorraad hebben om aan deze vraag te kunnen voldoen. Wij hebben dan ook een ruim assortiment producten opgeslagen op onze locatie Crailoo Daarnaast beschikken wij ook over een eigen spoorstaaf-servicecentrum waar spoorstaven worden gelast, gefreesd en gecoat naar wens.

Fluctuaties in de vraag

Ook aan de ‘afnamekant’ zijn er uitdagingen. Van veel producten fluctueert de vraag enorm. Tijdens een periode waarin er veel vernieuwing plaatsvindt, is de vraag hoog, maar daarna neemt het weer sterk af. Denk bijvoorbeeld aan de winterperiode.

Planningen veranderen regelmatig. Door de jaren heen, maar ook in een korter tijdsbestek vinden vaak grote verschuivingen plaats. Daarnaast hanteren klanten verschillende werkmethoden. Een eventueel overschot aan productie- en transportmiddelen is in tijden van beperkte vraag niet inzetbaar voor andere markten, vanwege het specifieke karakter.

Toekomst: hergebruiken van materialen

“Dat grondstoffen in prijs stijgen, hangt nauw samen met schaarste: grondstoffen raken op, bronnen uitgeput. Recycling is een van de mogelijke oplossingen. Wij proberen, ook met het oog op de toekomst, een groot deel van onze materialen te hergebruiken en ook op een milieuvriendelijke manier te produceren”, zegt Lampe. “Wij zijn van alle kanten bezig om vanuit onze rol de cyclische economie invulling te geven.”

Lees ook:

• Toeleveranciers spoormaterialen slaan alarm om hoge grondstofprijzen
• ProRail test funderingsblokken van recycled beton in Lage Zwaluwe
• Infrabel stapt over op ‘groene’ dwarsliggers van zwavelbeton
• Verantwoordelijkheid voor duurzaam bouwen ligt bij spoorbeheerders
• Marktplaats voor gebruikte spoormaterialen moet circulaire ambities ProRail waarmaken