Voorkom dat onregelmatig werken zijn tol eist
Het structureel werken in onregelmatige diensten kan impact hebben op de vitaliteit van medewerkers. Nog lang niet altijd krijgt dit onderwerp de aandacht die het verdient van werkgever én werknemer. Is dit herkenbaar binnen jouw organisatie?
Verzuimmanagers Lisette van Hout en Kimberley Meyer, van arbodienst Capability, erkennen dat uitgangspunt. “Maar al te vaak zijn organisaties en medewerkers zich niet bewust van de mogelijke gevolgen van onregelmatige werktijden. Zonde, want door beter met elkaar te communiceren kan er veel leed voorkomen worden.” In dit artikel lees je praktische tips voor zowel werkgever als werknemer voor het verantwoord omgaan met onregelmatige werktijden.
Vergaande gevolgen onregelmatig werken
De cijfers liegen er niet om. Meer dan 5 miljoen mensen in Nederland werken soms of frequent buiten kantoortijden. Hiervan werkt 1,2 miljoen soms of frequent in de nacht (CBS).
Kimberley: “Onze ervaring is dat veel medewerkers zich niet realiseren wat onregelmatig werken inhoudt. Als je biologische klok voor langere tijd ontregelt is, ontstaat er een disbalans in lichaamsprocessen met mogelijk medische consequenties. Denk aan zaken als een verstoord eetpatroon, vermoeidheid, spijsvertering, immuunsysteem, overgewicht, hart- en vaatziekten, meer kans op ziektes als kanker.”
Lisette: “Over het algemeen weten mensen dit niet. Veel medewerkers werken al jaren onregelmatig en hun lijf en levensstijl is erop aangepast. Ze vinden het een zorg voor later. De vraag is alleen: hebben zij zich de beste manier aangewend? Er is een grote groep mensen die, al dan niet onbewust, lijdt onder het onregelmatig werken. Zij eten ongezond, bewegen minder en het heeft ook invloed op hun sociale leven. Op den duur resulteert dat in het verkeerd benutten van verlofdagen en/of verzuim.”
Van resultaat- naar mensgericht
Bij veel bedrijven draait het van oudsher om deadlines, cijfers en targets. Er wordt minder aan de menselijke kant gedacht. Kimberley: “Bedrijven zien medewerkers nog regelmatig als een nummer, hierdoor ontstaat het gevoel van vervangbaar zijn. Het proactief meedenken in een bedrijf is daardoor nauwelijks mogelijk. Wel is het zo dat er over de breedte geleidelijk een kantelpunt ontstaat, bedrijven kijken steeds meer naar vitaliteit en het menselijke aspect.”
Lisette: “Uit onderzoek is gebleken dat wanneer je preventief investeert in de gezondheid van medewerkers, dit uiteindelijk ook meer resultaat oplevert. Met name bij grote bedrijven zie je deze verandering in visie doordringen op de werkvloer. Zij zijn bereid mensgerichter te denken en zetten meer in op preventie. Vanuit Capability ondersteunen we bedrijven hierin door preventieve tools in te zetten, zoals een duurzame inzetbaarheidsscan. Dit helpt medewerker en werkgever het gesprek aan te gaan over de inzetbaarheid van medewerkers. Hoe gaat het nu écht met iemand? Dit helpt hen bewust te maken van wat ze doen. Ons advies? Ondersteun je medewerkers écht wanneer ze iets willen veranderen.”
Ga met medewerkers in gesprek
Het werken in onregelmatige diensten staat vaak redelijk vast. Toch adviseren Kimberley en Lisette werkgevers mee te bewegen met medewerkers. “Een stuk ritme en routine staat en valt bij een planning. Bespreek met medewerkers een optimale planning en houd rekening met elkaar. Bespreek of mensen liever in de ochtend, avond of nacht werken. Vinden ze het fijn om vaker dezelfde soort dienst te draaien? Probeer ook rekening te houden met de werk-privé balans. Het kan zijn dat iemand liever in de ochtend werkt, zodat hij of zij in de middag de kinderen uit school kan halen. Dat is per persoon verschillend. Het belangrijkste is om te zorgen voor structuur en duidelijkheid.”
Inzicht in jezelf, maak het bespreekbaar
Kijkend naar medewerkers zie je vaak terughoudendheid in gesprekken met hun werkgever. Kimberley: “Mijn ervaring is dat mensen bang zijn privézaken met hun werkgever te bespreken. Vanuit een bepaalde angst voor consequenties. Daarin probeer ik vaak uit te leggen dat een werkgever er belang bij heeft dat je goed in je vel zit. Hoe kunnen we jou in je kracht zetten? Op het moment dat er ergens een disbalans ontstaat, in werk of privé, dan is het zaak daar iets aan te veranderen. En dat gaat alleen door erover te praten. Dat zorgt namelijk voor verbinding en begrip.”
Mensen zijn geneigd bij problemen meer in hun eigen schulp te kruipen. Dit zijn enkele tips daar iets aan te doen:
- Praat met iemand met wie je een connectie hebt. Is dat niet binnen HR, dan met je leidinggevende of directe collega.
- Vermijd aannames. Vaak denken mensen ‘praten heeft toch geen zin’ of ‘dit staat al vast en kan niet veranderd worden’. Er is vaak meer mogelijk dan je denkt.
- Wees nieuwsgierig naar je eigen interesses. Door jezelf beter te kennen kun je je werk ook beter inrichten en aan laten sluiten.
- Probeer, ondanks het onregelmatig werken, je ritme en balans terug te vinden in levensstijl. Voldoende slaap, gezond eten en structureel bewegen.
Een duurzame inzetbaarheid
Zoek je meer tips om onregelmatig werken in goede banen te leiden? Of wil je hier structureel een duurzaam beleid voor inrichten? Capability begeleidt, samen met de co-experts van de Prevermo Groep, organisaties om verantwoord met onregelmatige diensten om te gaan en de duurzame inzetbaarheid van medewerkers te optimaliseren.
