De trein kan in 2030 minimaal 1,9 miljoen vliegreizen vervangen op de 13 belangrijkste bestemmingen tot achthonderd kilometer van en naar Schiphol. Dit concludeert het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in het onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

In totaal zijn 20 luchthavens bij 13 steden binnen een straal van 800 kilometer van Amsterdam nader onderzocht op substitutiemogelijkheden. In Londen werden er zes luchthavens onderzocht en in Parijs en Berlijn twee. Verder werden de luchthavens van Bristol, Birmingham, Frankfurt, Hamburg, Basel, Brussel, Hannover, Düsseldorf, München en Kopenhagen onder de loep gelegd.

Kortere reistijden

KiM concludeert in het onderzoek dat tussen Nederland en Londen het spoor een goed alternatief kan bieden door kortere reistijden en meer dagelijkse reismogelijkheden. De trein kan jaarlijks zelfs 3,7 miljoen vliegreizen vervangen door beter transfervervoer en 20 procent goedkopere treinkaartjes. Deze twee scenario’s komen neer op 12.000 tot 25.000 minder vluchten van en naar Schiphol in 2030.

Bij reisafstanden tot maximaal 800 kilometer kan de trein nog met het vliegtuig kunnen concurreren, stelt KiM. Bij langere afstanden is het reisverschil te groot. Ook als het voor- en natransport en het inchecken en de veiligheidscontrole worden meegerekend.

Luchthavens

De zes Londense luchthavens trokken in 2017 samen veruit de meeste passagiers van en naar Schiphol: vier tot zes maal meer dan andere belangrijke bestemmingen als Parijs, Berlijn en Frankfurt. De snelle trein naar Londen kan een groot aantal vliegreizen vervangen door een aanzienlijke reistijdverkorting en meer vertrekmogelijkheden.

Mogelijke reistijdverkortingen naar andere bestemmingen zijn voor de periode tot 2030 naar verhouding bescheiden (15-45 minuten) en leiden tot kleinere aantallen te vervangen vliegreizen. In totaal kunnen in dit scenario 1,9 miljoen vliegreizen vervangen worden door treinreizen.

Transfervervoer

Ongeveer 37 procent van alle vliegreizen naar en van de onderzochte bestemmingen betreft transfervervoer. Deze passagiers stappen op Schiphol (26 procent) of een andere luchthaven (11 procent) over van bijvoorbeeld een intercontinentale vlucht naar een vlucht binnen Europa. Hannover, Brussel en Düsseldorf zijn drie van de onderzochte bestemmingen die bijna alleen maar passagiers trekken die op Schiphol vanuit een andere vlucht zijn overgestapt.

Een deel van de vliegreis kan mogelijk worden vervangen door de trein door een directe aansluiting van de luchthaven op internationale treinverbindingen, goede bagageafhandeling en gezamenlijke ticketing voor trein en vliegtuig. Als bovendien de prijzen van internationale treintickets met 20% dalen kunnen in dit scenario 3,7 miljoen vliegreizen vervangen worden door treinreizen.

Uit het vliegtuig in de trein

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat zegt in een reactie op het rapport zich de komende jaren in te gaan spannen om ruim twee miljoen passagiers op korte Europese bestemmingen, uit het vliegtuig in de trein te krijgen. “Door de huidige open toegang voor internationaal treinverkeer is het voor een vervoerder nu al mogelijk een internationale treindienst te starten zonder concessie. Met het vierde spoorwegpakket wordt dit ook mogelijk voor het binnenlandse treinverkeer. Dit kan betekenen dat het voor vervoerders aantrekkelijker wordt om een internationale treindienst te starten.”

“Dat een snelle internationale verbinding niet gemakkelijk is om te realiseren, bewijst de HSL-Zuid”, aldus de bewindsvrouw. Van Veldhoven wil met de spoorsector ‘de verbindingen met Londen, Parijs, Brussel, Düsseldorf, Frankfurt en Berlijn verbeteren’. Daarbij dient er in Frankfurt en Parijs ingezet te worden ‘op het verleiden van transferpassagiers om een deel van hun reis per trein af te leggen’.

“Het is dan ook belangrijk om in het debat over internationaal treinverkeer niet alleen te kijken naar infrastructurele maatregelen, maar naar het brede palet van maatregelen om het treinproduct als geheel te verbeteren. Hierin ligt een belangrijke rol bij de marktpartijen.”

Lees hier het volledige rapport.