Staatssecretaris Vivianne Heijen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil onderzoeken of het geld dat beschikbaar is voor het afsluiten van NABO’s komend jaar aangewend kan worden voor de verbetering van de beveiliging van een 180-tal andere spoorwegovergangen.

“ProRail kan met de NABO’s op dit moment niet vooruit, dus mogelijk kunnen we het daarvoor gereserveerde geld inzetten voor de optimalisatie van de beveiliging van andere overwegen”, zo stelde Heijnen vorige week in een commissievergadering.

ProRail heeft moverende redenen voor het niet kunnen inlossen van de belofte alle Niet Actief Beveiligde Overwegen (NABO) in 2023 gesloten te hebben. “Ik ben net als alle leden van de commissie IenW enorm teleurgesteld dat ProRail er niet in is geslaagd alle Niet Automatisch Beveiligde Overwegen vóór 2023 te sluiten”, zo zei Heijnen. “Dat ligt evenwel niet aan ProRail. Als het namelijk aan ProRail ligt, waren die NABO’s allang gesloten. We hadden hoop op een positief advies van de Raad van State over de wijziging van de Spoorwegwet, maar de Raad van State heeft daarover negatief beschikt.”

Binnen die wijziging zou de minister van Infrastructuur en Waterstaat de bevoegdheid krijgen om een aanwijzing te geven aan gemeenten om een NABO op te heffen als de veiligheid ervan volgens hem in het gedrang is of dreigt te komen. De minister zou daarbij zelfs een boete kunnen opleggen als zo’n aanwijzing niet wordt opgevolgd. De afdeling Advisering van de Raad van State had echter “ernstige bezwaren tegen dit wetsvoorstel vanwege de weg waarlangs de regering het doel van het wetsvoorstel, overwegveiligheid, wil bereiken”.

Moeizame onderhandelingen, geen aannemers en milieubeperkingen

“Ik loop vooruit op de voorzichtige gesprekken die ik daarover voer met ProRail”, zo gooide Heijnen een lijntje uit. “Ik ben wel benieuwd hoe de kamer hierover denkt. Als we niet verder kunnen met de NABO’s kunnen we die andere 180 overwegen mogelijk beter beveiligen.”

ProRail verwacht dat het ook in 2024 nog bezig zal zijn om “nog enkele NABO’s” aan te pakken. De spoorbeheerder noemt de dat “teleurstellend, maar onoverkomelijk”. Het in 2018 gestarte NABO-programma voor het saneren of aanpassen van NABO’s moest eind 2023 klaar zijn. ProRail kan nu eenmaal niet eenzijdig besluiten om een NABO te sluiten. Dat is juridisch niet mogelijk. “In sommige gevallen zijn we afhankelijk van langdurige onderhandelingen”, aldus de spoorbeheerder. Vanuit de overheid is er inmiddels hulp in de vorm van een landelijk bemiddelaar die moeizame onderhandelingen kan stroomlijnen. ProRail noemt echter ook “dat er op momenten simpelweg geen aannemers beschikbaar zijn” en dat “er beperkingen zijn vanwege het milieu”, als redenen dat de NABO-aanpak langer zal duren.

Lees ook:

• ProRail verwacht dat NABO-aanpak tot in 2024 voortduurt
• Meer doden en ongevallen op het spoor afgelopen jaar, vooral op overwegen